Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε πει ότι η Καλαμάτα είναι ένα μέρος που μπορείς να επισκεφθείς καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Συνδυάζει βουνό και θάλασσα, παλαιά και νέα πόλη, κλασικά και σύγχρονα κτήρια, ποδήλατο και αυτοκίνητο και οι συνδυασμοί δεν έχουν τελειωμό…
Εκτός από την παραλία της, που δεν έχουμε λόγο να μην παραδεχτούμε ότι είναι το σήμα κατατεθέν της, έχει να υπερηφανεύεται και για την ιστορία της και για μια σειρά από αξιοθέατα που την αναδεικνύουν και προκαλούν τον ςπισκέπτη τόσο από την Ελλάδα όσο και από όλο τον κόσμο.
Κάστρο Καλαμάτας
Βορειοδυτικά της Καλαμάτας είναι χτισμένο σε βραχώδη λόφο πάνω από τον ποταμό Νέδοντα το κάστρο της πόλης. Ιδρύθηκε κατά τα βυζαντινά χρόνια αλλά ανακατασκευάστηκε τον 13ο αι. μ.Χ. από τον Γοδεφρείδο Α΄ Βιλλεαρδουΐνο και αποτέλεσε κατοικία του και έδρα της Βαρωνίας των Καλαμών.
Αποτελείται από δύο οχυρωματικούς περιβόλους, τον εξωτερικό και τον εσωτερικό, ενώ οι επάλξεις του έχουν καταστραφεί. Κατά τα αρχαία χρόνια, ο ήρωας Φάρις έχτισε εκεί την Ακρόπολη της πόλης Φαραί, ενώ τον 6ο αι. μ.Χ. χτίστηκε σε αυτό το σημείο χριστιανικός ναός. Το κάστρο έχει την τυπική μορφή βυζαντινών κάστρων και στο ψηλότερο σημείο του λόφου υψώνεται ένας πύργο με θολοσκέπαστη δεξαμενή νερού.
Από τις αρχές του 20ου αιώνα το κάστρο έχει διαμορφωθεί σε αλσύλλιο, γεγονός που οφείλεται στον πεζογράφο Ζαχαρία Παπαντωνίου, ο οποίος διετέλεσε νομάρχης Μεσσηνίας. Στο νότιο άκρο του κάστρου, το 1950, χτίστηκε μικρό θέατρο, το οποίο κατά τους θερινούς μήνες φιλοξενεί παραστάσεις, καθώς και διάφορες άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις.
Η Mάνα – Ελιά της Καλαμάτας
Το μητρικό φυτό της ποικοιλίας “Καλαμών”, η Μάνα – Ελιά της Καλαμάτας ύψους 14 μέτρων αποτελεί το “άγνωστο” σύμβολο της πόλης μας που “στέκει” για εκατοντάδες (ή χιλιάδες) χρόνια, θυμίζοντας σε όλους τη στενή σχέση της Καλαμάτας με την ελιά!
Το συγκεκριμένο ελαιόδενδρο βρίσκεται σε οικόπεδο του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (πρώην οικόπεδο του Κέντρου Γεωργικής Εκπαίδευσης -ΚΕΓΕ- Καλαμάτας), επί της οδού Λακωνικής 85 και κηρύχθηκε “Διατηρητέο μνημείο της φύσης” με την υπ’αριθμό 200995/7950/1979 απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας και το υπ’αριθμό διάταγμα 121/τ.Δ/1980.
Η περίμετρος του κορμού του ανέρχεται γύρω στα εννιά μέτρα και η ηλικία του εκτιμάται μεταξύ 800-850 ετών (και σύμφωνα με έρευνα του Μεσσήνιου δασολόγου δρ. Παναγιώτη Μπαζίγου μπορεί να φθάνει και τα 1733 έτη.
Ο Ιερός Ναός των Αγίων Αποστόλων
Ο πανελλαδικά γνωστός Ιερός Ναός των Αγίων Αποστόλων στην πόλη μας είναι ένα από τα πιο γνωστά μνημεία σχετιζόμενα με την επανάσταση του 1821. Η εκκλησία βρίσκεται στην Πλατεία «23ης Μαρτίου” που παίρνει την ονομασία της από την ημερομηνία που απελευθερώθηκε η πόλη της Καλαμάτας από τους Τούρκους κατακτητές της.
Ο ίδιος ο ναός προϋπήρχε αυτών των γεγονότων, κατασκευασμένος κατά την βυζαντινή περίοδο, κατά το 1050 με 1150 μ.Χ. Σύμφωνα με έρευνα του Καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Κωνσταντίνου Καλοκύρη, ο Ιερός Ναός των Αγίων Αποστόλων αρχικά ήταν μικρότερος και κατά την περίοδο 1685 με 1715 μ.Χ. επεκτάθηκε.
Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας
Σε ένα από τα πιο κεντρικά σημεία της πόλης βρίσκεται ένα μοναδικό αξιοθέατο. Ένα πάρκο με ιστορική σημασία και ιδιαίτερη ομορφιά. 54 στρέμματα με λίμνες, πολύ πράσινο, παιδικές χαρές, ποδηλατόδρομο, πεζογέφυρα μήκους 28 μέτρων, γήπεδα μπάσκετ και βόλεϊ, τρένα, πλατφόρμες μετεπιβίβασης και σταθμαρχείο (αναψυκτήριο). Είναι ένα θεματικό πάρκο – υπαίθριο μουσείο σιδηροδρόμων το μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα, βραβευμένο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και γνωστό σε όλους τους φίλους των Σιδηροδρόμων ανά τον κόσμο.
Ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του1986, αλλά λόγω του καταστρεπτικού σεισμού που έπληξε την Καλαμάτα το ίδιο διάστημα, η ολοκλήρωσή του έγινε το 1990. Ο χώρος που επιλέχθηκε για να δημιουργηθεί το ανοιχτό αυτό μουσείο – εκθετήριο, ήταν ο παλαιός σταθμός «Καλαμάτα – Λιμήν», καθώς και η γειτονική έκταση του ΟΣΕ που την εποχή του ατμού ήταν χώρος με καρβουναποθήκες.
Μύλοι
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κτήρια της πόλης μας και μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς είναι το βιομηχανικό κτήριο, στο οποίο στεγάζονταν οι μύλοι, οι οποίοι έχουν δεθεί αναπόσπαστα με την ιστορία της Καλαμάτας και κρύβουν μέσα τους σημαντικές στιγμές του παρελθόντος. Από τα στοιχεία που υπάρχουν, προκύπτει ότι το κυρίως κτήριο, ο κυλινδρόμυλος, είχε κατασκευαστεί τον Δεκέμβριο του 1925. Το 1928 άρχισε η επέκταση των εγκαταστάσεων με την προμήθεια και εγκατάσταση του τρίτου μύλου.
Το κτήριο της «Ευαγγελίστριας» οικοδομήθηκε το 1926 και δύο χρόνια αργότερα, το 1928, οικοδομείται το νέο κτήριο του μύλου «Φεραδούρου – Αποστολάκη και ΣΙΑ». Μετά το 1934 αρχίζουν οι διαδικασίες συγχώνευσης των δύο επιχειρήσεων, έτσι προκύπτουν δύο συγκροτήματα. Το πρώτο βρίσκεται δίπλα στη δεξαμενή του λιμανιού και ονομαζόταν «Ευαγγελίστρια» ή «Επιλιμένιος» ή «Κάτω Μύλος» ή «Μεγάλος Μύλος». Το δεύτερο βρισκόταν βορειότερα (νοτιοδυτικά του σημερινού Πάρκου Σιδηροδρόμων) και ήταν γνωστός ως «Κυλινδρόμυλος Φεραδούρου – Αποστολάκη» ή «Χερσαίος» ή «Πάνω Μύλος» ή «Μικρός Μύλος».
